April 25, 2005

Καλό Πάσχα

Χωρίς άρθρο η Μεγάλη Εβδομάδα.
Έμπλεξα πάλι άσχημα με χίλια δυο πράματα και προθεσμίες.
48 ώρες να ‘χε η μέρα πάλι δε φτάνανε.
Ούτε η Νικολούλη δε θα μπορούσε να δει φως στην άκρη του δικού μου τούνελ.
Αλλά φταίω και γω.
Ήθελές τα κ’ έπαθές τα. Έλεγε η γιαγιά μου.
Και είχε δίκιο.
Όπως και να ‘χει..

Αναστάσιμο φως θα δω πάντως το Σάββατο.
Και μαγειρίτσα θα φτιάξει η Ντόλυ.
Όπως κάθε Μεγάλο Σάββατο.
Εδώ και τριάντα χρόνια.
Όσοι πιστοί προσέλθετε στην Prinses Juliana μετά την εκκλησία!

Εύχομαι ολόψυχα σ’ όλους σας Καλό Πάσχα και καλή προκοπή.
Ιδιαίτερα στα παιδιά μας..

Η. Χαραλαμπίδης

April 19, 2005

Ακτοπλοΐα

Δεν με άκουσαν πέρυσι οι ιδιοκτήτες σουπερμάρκετ και ιδού τα αποτελέσματα. Βαρύτατα τα πρόστιμα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και τώρα κλαίνε.[1] Θα περάσουν, λέει, τα πρόστιμα στον καταναλωτή! Κουραφέξαλα.

Το ίδιο λάθος πάνε να κάνουνε και οι εφοπλιστές ακτοπλοΐας: Ο Κεφαλογιάννης δεν τους επέτρεψε την αύξηση του κομίστρου που έχουν ζητήσει λόγω της αύξησης της τιμής του πετρελαίου. Έτσι, την Πέμπτη, θα συναντηθούν για να αποφασίσουν την περικοπή δρομολογίων.

Και έρχεται και Πάσχα..
Και τα πλοία ήδη γεμάτα..
Και τα εισιτήρια ήδη πουλημένα..

Μην το κάνετε παιδιά! Γιατί θα ‘χουμε κλάματα πάλι.

Ο εναρμονισμένος έλεγχος και περιορισμός της προσφοράς είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, παράνομος με τον έλεγχο των τιμών. Και αν δεν σας κυνηγήσει ο Ζησιμόπουλος[2], θα σας κυνηγήσει η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Lowri Evans λέγεται η κοπελιά και δεν χωρατεύει!). Είτε αυτεπάγγελτα, ή μετά από καταγγελία οιουδήποτε θιγόμενου πολίτη.

Εγώ μια φορά σας προειδοποίησα. Μη μου πείτε μετά..

Η. Χαραλαμπίδης

[1] μαζί με τους προμηθευτές τους, ανακοίνωσαν βαρύγδουπα στον τύπο και την τηλεόραση ότι θα συναντηθούν για να αποφασίσουν την πολιτική τους έναντι των χαμηλών τιμών των ξένων ανταγωνιστών τους.
[2] Πρόεδρος Επιτροπής Ανταγωνισμού

April 17, 2005

Άνευ σκελέας

Όπου να ‘ναι θα αποκτήσει και η Αθήνα μας τη δική της Chinatown. Όπως όλες οι μεγαλουπόλεις του κόσμου.

Κατακλύζεται η Ελληνική αγορά από κινέζικα προϊόντα, προς τέρψη και αγαλλίαση των άφραγκων καταναλωτών που πληρώνουν τιμές στο ένα δέκατο των αντίστοιχων Ελληνικών. Τα κινέζικα μικρομάγαζα, πάγκοι, και πλανόδιοι (με άψογα Ελληνικά!) ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στους δρόμους και τις γειτονιές της Αθήνας. Κατά χιλιάδες φτάνουν τα κοντέινερς στα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Και κατά χιλιάδες επίσης κλείνουν τα Ελληνικά εμπορικά μαγαζιά και επιχειρήσεις.
Απόγνωση ('despair' η μετάφραση στα κινέζικα) ανάμεσα στους μαγαζάτορες.
Πρώτο θέμα σε όλα τα δελτία. Πρόσφορο, βλέπεις, θέμα για πολιτική εκμετάλλευση από ορισμένους, ζαλωμένους το νταβά, καναλάρχες.
Γιατί για όλα φταίει, όπως πάντα, η Κυβέρνηση..
Τι κάνει η Κυβέρνηση; Εξανίσταται κάποιος μαγαζάτορας.
Από πετρέλαιο είναι τα κινέζικα ρούχα, μυρίζουν και προκαλούν δερματοπάθειες. Λέει κάποιος άλλος.
Από αναγομωμένα ελαστικά είναι τα δερμάτινά τους. Λέει ένας τρίτος.
Τι να πουν κι’ αυτοί..

Η αλήθεια όμως είναι ότι συνελήφθημεν εκ νέου άνευ σκελέας (για να μη χρησιμοποιήσω, λόγω σεμνότητας της στήλης, το αντίστοιχο νέο-ελληνικότερο..).

Γιατί ήταν τοις πάσι γνωστό στην Ευρώπη, για χρόνια τώρα, ότι αυτό θα συνέβαινε αργά ή γρήγορα με την είσοδο της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), και τη μείωση και σταδιακή κατάργηση των δασμών και των εισαγωγικών ποσοστώσεων που προστάτευαν τα εγχώρια προϊόντα από τον ξένο ανταγωνισμό.
Και άνοιξε ο ασκός του Αιόλου.

Οι μεγάλοι της Ευρώπης όμως ήταν διττά προετοιμασμένοι γι΄ αυτό.

Πρώτον γιατί τα επώνυμα, αναγνωρίσιμα, προϊόντα τους είναι, για την ώρα τουλάχιστον, αρκετά ‘μονωμένα’ από το διεθνή ανταγωνισμό. Λίγο υποφέρουν, για παράδειγμα, τα Ιταλικά παπούτσια, τα Ισπανικά δερμάτινα, τα Γαλλικά αρώματα, τα Γερμανικά αυτοκίνητα και οι Εγγλέζικες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Όπως μας είπε τις προάλλες σε μια ομιλία του στο πανεπιστήμιο ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλωντ Τρισέ, η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή των ευρωπαϊκών εξαγωγών είναι αρκετά χαμηλή και ως εκ τούτου ίσως άδικα ανησυχούμε πολλές φορές για το υψηλό ευρώ που συν τοις άλλοις βοηθάει τις κεφαλαιακές ροές από τα Αμερικάνικα χρηματιστήρια προς τα Ευρωπαϊκά.

Δεύτερον, όταν εμείς, σαν καλά παιδιά, τρέχαμε ουραγοί και καταϊδρωμένοι πίσω απ’ τους Ευρωπαίους, κουνώντας και εμείς το σημαιάκι των ανοιχτών αγορών και της απελευθέρωσης του διεθνούς εμπορίου, οι μεγάλοι της Ευρώπης ήταν ήδη εκεί. Στην Κίνα, Ταϊβάν, Σιγκαπούρη, Μαλαισία, Ταϊλάνδη, Κορέα. Με άμεσες παραγωγικές επενδύσεις, συνεργασίες και στρατηγικές συμμαχίες. Είχαν προ πολλού καταλάβει ότι το μυστικό δεν είναι να παράγουμε στην Ευρώπη και να εξάγουμε στις όντως αχανείς αγορές τις ανατολής, αλλά να παράγουμε επιτόπου εκεί και να επανεξάγουμε στην Ευρώπη.[1]

Με τον τρόπο αυτό επωφελούνται από το εξευτελιστικά χαμηλό κόστος παραγωγής στις χώρες αυτές: Με εξαίρεση τα 200 εκατομμύρια της νοτιοανατολικής Κίνας, άλλο ένα δισεκατομμύριο κινέζοι ζουν με ένα δολάριο τη μέρα.[2] Στις Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες της Νότιας Κορέας νοικιάζονται πλήρως εξοπλισμένοι βιομηχανικοί χώροι, με άψογη υποδομή και μηδέν φόρους, προς ένα δολάριο το τετραγωνικό μέτρο. Το κόστος μεταφοράς ενός ζευγαριού παπουτσιών από τη Μαλαισία στην Αθήνα είναι 14 σεντ. Και με τις εξελίξεις στην επιμελητεία (logistics) φτάνει στο σπίτι μας πιο γρήγορα απ’ ότι ένα κιλό τομάτες από την Κρήτη.

Και το κόστος στην Ελλάδα; Ε, εδώ, μπορεί το μαγαζί να είναι 30 τετραγωνικά, αλλά το σπίτι στη Γλυφάδα είναι 300. Συν το σκάφος. Συν το εξοχικό. Συν κάποιες χειμερινές διακοπές στο Σεντ Μόριτζ (για τα παιδιά μωρέ). Συν πέντε δεκάρες στην άκρη για ώρα ανάγκης. Όλα αυτά συμπεριλαμβάνονται στο κόστος παραγωγής! Και αν δεν βγαίνουμε; Ε, τότε κάτι πρέπει να κάνει η Κυβέρνηση να μας προστατεύσει απ’ τον αθέμιτο κινέζικο ανταγωνισμό!

Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες ας μου πει κάποιος, γιατί όπου να ‘ναι θα σαλτάρω, για ποιο λόγο ορέ ο οποιοσδήποτε ξένος θα φέρει έστω και μια δραχμή ξένης επένδυσης στην Ελλάδα;
Γιατί αυτό είναι το ζητούμενο.
Γιατί, όπως μας λένε, μόνο με μεγένθυση και επενδύσεις επιτυγχάνεται η αειφόρος ανάπτυξη.
Γιατί μόνο έτσι θα ξεσφίξει το ζωνάρι της λιτότητας, που από τότε που γεννήθηκα μόνιμα σφιγμένο είναι.

Κολοκύθια και πράσινα άλογα. Έλεγε ο πατέρας μου.

Τα παπούτσια με τα οποία κοιμάσαι, κύριε Πολυζογόπουλε, Ελληνικά είναι ή Κινέζικα;
Καθηλωμένη μεταξύ Ευρώπης και Ασίας είναι η Ελλάδα.
Καθηλωμένα, έτσι, μισθοί και μεροκάματα.
Μεγαλώνει η ψαλίδα πλουσίων και φτωχών.
Οι δύο στους δέκα Έλληνες ζουν κάτω απ’ το όριο της φτώχιας των 400 ευρώ.
Ο ρυθμός αύξησης των ανθρώπων αυτών είναι διπλάσιος απ’ την υπόλοιπη Ευρώπη. Λέει η Γιούροστατ.

Τι κάνουμε λοιπόν εμείς;

Αυτό που κάναμε από αρχαιοτάτων χρόνων: Φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας [sic].
Και άνευ σκελέας.[3]

Η. Χαραλαμπίδης

[1] Και μην αμφιβάλεις Λολάκι μου. Το Gucci σου που με τόσο καμάρι φοράς και αυτό στην Κίνα είναι φτιαγμένο. Μαϊμουδάκι είναι. Δέκα δολάρια κοστίζει Αποστόλη, και χιλιάρικο έσκασες στο Κολωνάκι. Τα συγχαρητήριά μου! Μου ‘λεγε τις προάλλες ένας φίλος, σοβαρός επιχειρηματίας, ότι μέχρι και Jeep Cherokee μαϊμού φτιάχνουν τώρα οι Κινέζοι.
[2] Ένας φίλος διπλωμάτης στη Χάγη μου έλεγε ότι το προσωπικό της κινέζικης πρεσβείας είναι 50 νομάτοι. Όλοι ζουν, κοινοβιακά, μέσα στην πρεσβεία!
[3] Συνεχίζω την ερχόμενη Κυριακή (Τριανταφυλλόπουλος δεν πρόκειται ποτέ να γίνω αλλά ας φροντίσω λίγο και γω την τηλεθέασή μου..).

April 09, 2005

Eyes wide shut (από τίτλο ταινίας του Στάνλει Κιούμπρικ) ή "παραδόσεις" και ιστορική μνήμη


Στη Βρέμη το περασμένο σαββατοκύριακο. Business with pleasure. Η μικρή και πανέμορφη αυτή Χανσεατική πόλη, χτισμένη στις όχθες του ποταμού Βέζερ, ασκεί για χρόνια τώρα μια παράξενη γοητεία πάνω μου. Η πρώτη φορά που ήμουν εκεί ήταν τον Νοέμβρη του 1989: Ο Ευκλείδης, ενός χρονού, έτρωγε μπουσουλώντας ‘καλαλούκια’. Λίγο πιο κάτω, οι Βερολινέζοι γκρέμιζαν το Τείχος. Και ένα μήνα μετά, οι Ρουμάνοι θα έστηναν τον Νικολάι Τσαουσέσκου σ’ έναν άλλο τοίχο. Ο χάρτης της Ευρώπης θα χρειαζόταν περισσότερα χρώματα στο μέλλον.

(1989. Χρονιά κι’ αυτή.. Μείον τριάντα στη Νέα Υόρκη τα Χριστούγεννα. Φοβερός αέρας στην ταράτσα των δίδυμων πύργων... Έπιασα πέτρα απ' το φεγγάρι στο Σμιθσόνιαν. Mε Ιπτάμενο Ολλανδό ο Jimmy Levine στη Μετροπόλιταν. Θαλπωρή γύρω απ' το τζάκι στο Hightstown. Γαλοπούλα στο φούρνο. Χιόνι έξω. Στα έξη βήματα ο Νικολάι και η Έλενα.. Στην τηλεόραση). 

 Maar πίσω στη Βρέμη. Το Σάββατο το βράδυ, στην πλατεία Γκαίτε, είχε μια παράσταση της όπερας Turandot. Του ημιτελούς, Βαγκνερικού, αυτού αριστουργήματος του Πουτσίνι. Πλάκα είχε αλλά όχι πολλά πράματα από πλευράς ερμηνευτών. Μα όταν στην τρίτη πράξη ο πρίγκιπας Καλάφ είπε πως κανείς δεν κοιμάται (nessun dorma), σε θυμήθηκα Βασίλη. Έκλεισα τα μάτια και ταξίδεψα 79 χρόνια πίσω στο χρόνο. Στη Σκάλα. Πάλι λουλουδιασμένος και ηλιόλουστος Απρίλης ήτανε στο Μιλάνο. Και άκουσα τον Μιγκουέλ Φλέτα να τραγουδάει, κάτω απ’ τη μαγική μπαγκέτα του Αρτούρο Τοσκανίνι: "nessun dorma ..tu pure, o Principessa, nella tua fredda stanza, guardi le stelle che tremano d'amore e di speranza.." Και θαρρώ ένα δάκρυ κύλησε. Όπως μου συμβαίνει συχνά, κάθε φορά που ακούω μουσική που με κάνει να πιστεύω πως, ναι, υπάρχει Θεός.

Ήταν ακριβώς εννιά και μισή. Σάββατο 2 Απρίλη 2005. Δυο στενά πιο κάτω, σε μια άλλη γειτονιά της ‘παλιάς Ευρώπης’, ένας Μεγάλος άντρας, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β', έκλεινε την ίδια στιγμή και αυτός τα μάτια. Για πάντα. Σφραγίζοντας έτσι μια απ’ τις σημαντικότερες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας. Της περιόδου Θάτσερ-Ρέιγκαν, της κατάρρευσης του κομμουνισμού, της παγκοσμιοποίησης, των ιδιωτικοποιήσεων, και της ψηφιακής τεχνολογίας: της μεγαλύτερης τεχνολογικής επανάστασης στην ιστορία της ανθρωπότητας. 

 Παρακολούθησα χθες την κηδεία του στη Ρώμη, και σήμερα την ευλογία προσευχής και πίστης του Κάρολου και της Καμίλλας στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, στο κάστρο των Ουίδσορ. Έκλεισα πάλι τα μάτια, και όπως η Φιλαρμόνια έπαιζε τη Μουσική των Νερών του Χέντελ, εγώ έβλεπα βασιλικές βαρκαρόλες να παρελαύνουν μπροστά μου στον Τάμεση, και πυροτεχνήματα να στέφουν τα κυνηγητικά περίπτερα του βασιλιά. Αιώνες ιστορίας και παράδοσης της Γηραιάς Ηπείρου παρέλασαν κινηματογραφικά μπροστά μου.

Grandeur που κανένας κινέζος δεν μπορεί να αντιγράψει ούτε να μας κλέψει.
Ας διαφυλάξουμε αυτές τις παραδόσεις ως κόρη οφθαλμού. Δεν μας έμεινε δα και τίποτ’ άλλο στην Ευρώπη. Αυτά, η μουσική μας, τα μουσεία μας, άντε και κάνα-δυο καλά πανεπιστήμια (το ένα στην Ολλανδία..). 
Nessun dorma Βασίλη.. 

 Η. Χαραλαμπίδης