Είπαμε. Να τα λέμε έτσι, να τα λέμε και αλλιώς Βασίλη.
«Νομισματική ένωση χωρίς οικονομική διακυβέρνηση και αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία δε γίνεται».
Είναι κάτι σαν το γίγαντα με τα γυάλινα πόδια. Για να θυμηθούμε και λιγάκι τον Πάγκαλο.
Είναι σαν να βάζεις το κάρο μπροστά απ’ το άλογο.
Το είπε προχθές, βαρύγδουπα, αλλά και καθυστερημένα, ο Olli Rehn.
Το είχα πει κι εγώ, όχι σήμερα όμως αλλά πριν 12 χρόνια.
Όταν δεν είχαμε καν ευρώ.
Όταν τα δημοσιονομικά θέματα ήταν το απόλυτο ταμπού στην Ευρώπη.
Να λοιπόν τι είχα πει στη Βαρκελώνη το 1998, στο συνέδριο λιμενικής πολιτικής που είχα συνδιοργανώσει με τον Neil Kinnock* και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
…The issue of the treatment of public investment goes far beyond the port sector itself. This is going to be the major issue on the political agenda of the EU going forward, because a Monetary Union cannot succeed without efforts for greater harmonisation of fiscal policy that, of course, includes the treatment of public investment…
Νεκρική σιγή επικράτησε στην αίθουσα μόλις το ξεστόμισα.
Ορισμένοι με χαρακτήρισαν ως αιρετικό και επικίνδυνο.
Κάποιοι άλλοι με περιέγραψαν ως γραφικό, προσάπτοντάς μου το γνωστό ορισμό του καθηγητή ως «the gentleman with the different opinion».**
Τι σημαίνει όμως οικονομική διακυβέρνηση Βασίλη, και τι θα σήμαινε αυτό για τη χώρα μας;
Απλά, σημαίνει ότι χρειάζεται συντονισμός των δημοσίων δαπανών, ιδιαίτερα των δημοσίων επενδύσεων, και εναρμονισμός των φορολογικών μας συστημάτων.
Και όχι μόνο θα πρέπει οι εθνικοί προϋπολογισμοί να προεγκρίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά εγώ θα πάω και ένα βήμα παραπέρα: θα πρέπει και να συναποφασίζονται. Έτσι ώστε να αποφεύγεται η σπατάλη και κατά συνέπεια τα ελλείμματα.
Γιατί δεν είναι δυνατόν Βασίλη να φτιάχνουμε όλοι δρόμους, λιμάνια, αεροδρόμια και άλλα έργα υποδομής χωρίς καμία συνεννόηση μεταξύ μας, σπαταλώντας δημόσιο χρήμα, πολλές φορές ανταγωνιστικά με το γείτονά μας.
Οι υποδομές είναι για να προάγουν τον ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων, όχι για να αποτελούν αντικείμενο ανταγωνισμού αυτές οι ίδιες.
Και για τη χώρα μας;
Για τη χώρα μας τα νέα είναι ενθαρρυντικά γιατί, μιας και ο Ευρωπαϊκός Βορράς είναι ήδη υπεραναπτυγμένος και κορεσμένος, κάτω απ τους σωστούς όρους οι Ευρωπαϊκές επενδύσεις θα κατευθύνονται στο Νότο όπου θα είναι πιο ανταποδοτικές.
Έτσι και μόνο έτσι θα οδηγηθεί η Ευρώπη σε μεγαλύτερη κοινωνικο-οικονομική σύγκλιση και κατά συνέπεια ισχυρότερο ευρώ και χαμηλότερη ανεργία. Το υπαινίχτηκε αυτό ήδη η Μέρκελ στον Παπανδρέου στη πρώτη τους συνάντηση για τα μέτρα τον περασμένο Μάρτη.
Και είναι φυσικό να αντιδρά η Γαλλία σε μια τέτοια στρατηγική, γιατί αυτό θα ακύρωνε τη θεμελιώδη φιλοσοφία τους περί οικονομικής διακυβέρνησης. Τη φιλοσοφία του κρατισμού που η περίφημη ΕΝΑ (Έcole Nationale d’Administration) ανέδειξε σε επιστήμη. Σε καμία περίπτωση η Γαλλία δεν θα υπέβαλε την κουζίνα της στην επιθεώρηση των Ευρωπαίων μαγείρων. Ο Σαρκοζί αναγνωρίζει το πρόβλημα αλλά σαν γνήσιος Γάλλος διατείνεται πως ό,τι χρειαστεί να γίνει θα το κάνει μόνος του (δηλαδή στα μουλωχτά και αδιαφανώς) και όχι συντονισμένα, με διαφάνεια και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Παρά τις συχνές διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, υπάρχει μεγάλος διχασμός μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας στο θέμα αυτό Βασίλη.
Παρόμοια είναι και η αντίδραση των Άγγλων, που βλέπουν την παραχώρηση των οποιωνδήποτε εξουσιών στις Βρυξέλλες όπως ο διάολος το λιβάνι. Φοβούνται μπας και χάσουν τη «Βρετανική Αυτοκρατορία» τους που υπάρχει, σήμερα, μόνο στο μυαλό τους.
Μόνο κερδισμένη θα μπορούσε να βγει η Ελλάδα από τη στρατηγική μιας συντονισμένης οικονομικής διακυβέρνησης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αν το πρόγραμμα σταθερότητας αποδώσει, και θα αποδώσει γιατί η κυβέρνηση δεν έχει περιθώρια επιλογής κάτω από την αυστηρή επιτήρηση των δανειστών μας, η Ελλάδα θα μπορούσε να βγει από το τούνελ με ένα δημοσιονομικό σύστημα από τα πιο σύγχρονα της Ευρώπης.
Και παρά τους υψηλότερους, αναπόφευκτα, φόρους, τα έσοδα του κράτους θα είχαν τότε ανταποδοτικότητα για τον φορολογούμενο και θα συγχρηματοδοτούσαν, ορθολογικά, αναπτυξιακές επενδύσεις με Ευρωπαϊκή και όχι αναγκαστικά εθνική προοπτική. Αυτό σημαίνει «σύγκλιση» Βασίλη και όχι ένα κοινό νόμισμα χωρίς κοινή οικονομία που είναι, όπως είπα, άδειο κέλυφος.
Για παράδειγμα, στην Αμερική, όπου η κάθε Πολιτεία είναι σχεδόν αυτόνομο κράτος, οι στρατηγικές επενδύσεις, όπως οι αυτοκινητόδρομοι για παράδειγμα, σχεδιάζονται και χρηματοδοτούνται από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό γιατί έχουν εθνικές επιπτώσεις και οφέλη.
Αν τα σχέδια αυτά ευοδωθούν υπάρχει Ευρωπαϊκή προοπτική για τη χώρα μας.
Αλλιώς, η μόνη συμφέρουσα λύση θα ήταν η έξοδος από την ευρωζώνη και το πισογύρισμα στη δραχμούλα μας. Που να σου πω τη μαύρη αλήθεια, ίσως δεν θα ήταν κακή ιδέα after all.
Η Γερμανία έχει υπεραναπτυχθεί σε βαθμό που περαιτέρω ανάπτυξη μπορεί να είναι μόνο οριακή. Έτσι, τα εξαγωγικά πλεονάσματά της δεν μπορούν να απορροφηθούν από την εγχώρια κατανάλωση (ο μέσος Γερμανός έχει τη Μερσεντές του και το σπίτι του), ούτε από τις εγχώριες επενδύσεις (λόγω υψηλού κόστους και καλύτερων ευκαιριών στην Ασία, Λατινική Αμερική και Αφρική). Έτσι λοιπόν η έμφαση ήταν στις εξαγωγές. Μέχρι πρόσφατα, η Γερμανία ήταν η πρώτη εξαγωγική χώρα στον κόσμο. Η Κίνα την ξεπέρασε μόλις πέρσι.
Και εδώ αρχίζει να διαφαίνεται το πρόβλημα: Δεν μπορούμε να φωνάζουμε στην Κίνα να υπερτιμήσει το Γιουάν και να στραφεί στην εσωτερική κατανάλωση (αντί των εξαγωγών) τη στιγμή που το ευρώ πέφτει. Δεν θα το κάνει ποτέ αυτό η Κίνα, οπότε έχει πρόβλημα η Αμερική με τις δικές της εξαγωγές. Γι αυτό υποστηρίζει τόσο πολύ ο Ομπάμα το ισχυρό ευρώ.
Έτσι λοιπόν, διαφαίνεται, ο μόνος δρόμος μπροστά για την Γερμανία είναι οι επενδύσεις στον Ευρωπαϊκό Νότο. Για να γίνει όμως αυτό απαιτείται αποτελεσματικότητα και δημοσιονομική πειθαρχία, για να είναι οι επενδύσεις των Γερμανών ανταποδοτικές και να μην εξανεμίζονται μέσα σε σπάταλα κράτη-συνεταίρους.
Αν η Ευρώπη χαλαρώσει αυτή τη δημοσιονομική πειθαρχία, και τη συνεπακόλουθη ανταγωνιστικότητα, θα υπογράψει και τη θανατική της καταδίκη, ενόψει της Κίνας και των άλλων ανερχόμενων οικονομιών (BRIC). Αυτό λοιπόν που ζητά η Γερμανία δεν είναι μόνο σωστό, αλλά είναι και μονόδρομος για την Ευρώπη.
Γιατί αυτό που ζούμε σήμερα Βασίλη δεν είναι κρίση του ευρώ ή των ευρωπαϊκών οικονομιών, αλλά κρίση του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης.
Και κάποτε θα πρέπει να αρχίσουμε να λέμε τα πράματα με το όνομά τους.
Εμείς οι ίδιοι θέλαμε την παγκοσμιοποίηση και την απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου.
Τώρα τα λουζόμαστε.
Και όλα αυτά που ακούς τελευταία Βασίλη για τη δημιουργία του 4ου Ράιχ είναι κολοκύθια νερόβραστα. Η Γερμανία έχει βαθύτατα Ευρωπαϊκό προσανατολισμό, αλλά σε μια Ευρώπη που θα συνεχίσει να υπάρχει και δεν θα καταντήσει παρατηρητής, θαυμάζοντας τα μουσεία της και το ένδοξο παρελθόν της.
Μια Ευρώπη που θα πρέπει να δουλεύει περισσότερο και να αμείβεται λιγότερο.
Τέρμα οι αποικίες, το πλιάτσικο, και τα αυτοκρατορικά παλάτια.
Τέρμα και το χόκεϋ, το πόλο, το κρίκετ και το μπριτζ.
-Δεν μπορώ να ζητήσω απ' τις εταιρείες μου να παράγουν 'σκουπίδια'.
Είχε πει, σωστά, η κυρία Μέρκελ.
Παγκοσμιοποίηση τώρα.
Ήθελες ‘τα και ‘παθες ‘τα.
Έλεγε η συγχωρεμένη η γιαγιά μου.
Μια σοφή γυναίκα.
Η κυρά Ασημίνα η Σαντορινιά με τ' όνομα!
Μου φαίνεται πως μάλλον πολλά είπα σήμερα..
Η. Χαραλαμπίδης
*Για τους νεότερους, ο Neil Kinnock (Λόρδος Kinnock σήμερα), ήταν αρχηγός του Εργατικού Κόμματος της Αγγλίας για 20 χρόνια μέχρι το 1992 οπότε και έχασε τις εκλογές από τον John Major, τον διάδοχο της κυρίας Thatcher. Η εκλογές αυτές ήταν από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις της Ευρωπαϊκής πολιτικής ιστορίας, μιας και μέχρι και τη μέρα των εκλογών όλες οι δημοσκοπήσεις έφερναν τον Kinnock ως νικητή. Στη συνέχεια ο Kinnock πέρασε 10 χρόνια σαν Επίτροπος μεταφορών και Αντιπρόεδρος της ΕΕ επί προεδριών Jacques Santer και Romano Prodi. Ο Kinnock θεωρείται ο πιο πετυχημένος Επίτροπος μεταφορών έως σήμερα, και αυτός που εισήγαγε τα διευρωπαϊκά μεταφορικά δίκτυα και την ναυτιλιακή και λιμενική πολιτική της Ένωσης. Είχα έτσι την τύχη, για σχεδόν 4 χρόνια, να σταθώ κοντά και να βοηθήσω ένα μεγάλο άνδρα και οραματιστή. Και το αναφέρω αυτό έτσι για την ιστορία, μιας και ο ‘Βασίλης’ είναι και λιγάκι ‘ημερολόγιο’ για τις επερχόμενες γενεές…
**Ο πιο σωστός όμως ορισμός του καθηγητή είναι «he who transforms bullshit into air miles»
No comments:
Post a Comment